เครื่องขัดพื้นแบบเดินตาม

จังหวัดยามานาชิตั้งอยู่ทางตะวันตกเฉียงใต้ของโตเกียว และมีบริษัทที่เกี่ยวข้องกับเครื่องประดับหลายร้อยแห่ง ความลับของมันคือคริสตัลท้องถิ่น
ผู้เยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์เครื่องประดับยามานาชิ เมืองโคฟุ ประเทศญี่ปุ่น เมื่อวันที่ 4 สิงหาคม ที่มาของภาพ: ชิโฮ ฟูกาดะ สำหรับเดอะนิวยอร์กไทมส์
โคฟุ ประเทศญี่ปุ่น - สำหรับชาวญี่ปุ่นส่วนใหญ่ จังหวัดยามานาชิทางตะวันตกเฉียงใต้ของโตเกียวมีชื่อเสียงในเรื่องไร่องุ่น น้ำพุร้อน และผลไม้ รวมถึงเป็นบ้านเกิดของภูเขาไฟฟูจิ แล้วอุตสาหกรรมอัญมณีล่ะ?
คาซูโอะ มัตสึโมโตะ ประธานสมาคมเครื่องประดับยามานาชิ กล่าวว่า “นักท่องเที่ยวมาที่นี่เพื่อดื่มไวน์ แต่ไม่ได้มาที่นี่เพื่อซื้อเครื่องประดับ” อย่างไรก็ตาม โคฟุ ซึ่งเป็นเมืองหลวงของจังหวัดยามานาชิ มีประชากร 189,000 คน มีบริษัทที่เกี่ยวข้องกับเครื่องประดับประมาณ 1,000 แห่ง ทำให้โคฟุกลายเป็นผู้ผลิตเครื่องประดับที่สำคัญที่สุดในญี่ปุ่น ความลับของเรื่องนี้คืออะไร? มีผลึก (ทัวร์มาลีน เทอร์ควอยซ์ และคริสตัลสโมกกี้ เป็นต้น) อยู่ในเทือกเขาทางตอนเหนือ ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของธรณีวิทยาที่อุดมสมบูรณ์โดยทั่วไป นี่เป็นส่วนหนึ่งของประเพณีนี้มาเป็นเวลาสองศตวรรษ
ใช้เวลาเดินทางเพียงหนึ่งชั่วโมงครึ่งโดยรถไฟด่วนจากโตเกียว โคฟุโอบล้อมด้วยขุนเขามากมาย รวมถึงเทือกเขาแอลป์และภูเขามิซากะทางตอนใต้ของญี่ปุ่น และวิวภูเขาไฟฟูจิอันงดงาม (เมื่อไม่ได้ถูกบดบังด้วยเมฆ) เดินเพียงไม่กี่นาทีจากสถานีรถไฟโคฟุไปยังสวนปราสาทไมซูรุ หอคอยปราสาทได้หายไปแล้ว แต่กำแพงหินดั้งเดิมยังคงอยู่
คุณมัตสึโมโตะกล่าวว่า พิพิธภัณฑ์เครื่องประดับยามานาชิ ซึ่งเปิดทำการในปี พ.ศ. 2556 เป็นสถานที่ที่ดีที่สุดในการเรียนรู้เกี่ยวกับอุตสาหกรรมเครื่องประดับของจังหวัด โดยเฉพาะอย่างยิ่งขั้นตอนการออกแบบและการขัดเงาของงานฝีมือ ในพิพิธภัณฑ์ขนาดเล็กและงดงามแห่งนี้ ผู้เข้าชมสามารถทดลองขัดอัญมณีหรือแปรรูปเครื่องเงินในเวิร์กช็อปต่างๆ ในช่วงฤดูร้อน เด็กๆ สามารถเคลือบกระจกสีบนจี้รูปใบโคลเวอร์สี่แฉก ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของนิทรรศการเคลือบแบบคลอยซอนน์ (เมื่อวันที่ 6 สิงหาคม พิพิธภัณฑ์ได้ประกาศปิดทำการชั่วคราวเพื่อป้องกันการแพร่ระบาดของโควิด-19 และเมื่อวันที่ 19 สิงหาคม พิพิธภัณฑ์ได้ประกาศปิดทำการจนถึงวันที่ 12 กันยายน)
แม้ว่าโคฟุจะมีร้านอาหารและร้านค้าแฟรนไชส์คล้ายกับเมืองขนาดกลางส่วนใหญ่ในญี่ปุ่น แต่ก็มีบรรยากาศที่ผ่อนคลายและบรรยากาศแบบเมืองเล็กๆ ที่น่ารื่นรมย์ จากการสัมภาษณ์เมื่อต้นเดือนที่ผ่านมา ทุกคนดูเหมือนจะรู้จักกันดี ขณะที่เราเดินชมเมือง คุณมัตสึโมโตะได้รับการต้อนรับจากผู้คนที่เดินผ่านไปมาหลายคน
“รู้สึกเหมือนเป็นชุมชนครอบครัว” โยอิจิ ฟูกาซาวะ ช่างฝีมือผู้เกิดในจังหวัดยามานาชิ ซึ่งได้แสดงฝีมือให้ผู้มาเยี่ยมชมชมในสตูดิโอของเขาในพิพิธภัณฑ์กล่าว เขาเชี่ยวชาญในเทคนิคการเจียระไนอัญมณีแบบโคชู คิเซกิ คิริโกะ อันเป็นเอกลักษณ์ของจังหวัด (โคชูเป็นชื่อเดิมของยามานาชิ คิเซกิหมายถึงอัญมณี และคิริโกะเป็นวิธีการตัด) เทคนิคการเจียระไนแบบดั้งเดิมถูกนำมาใช้เพื่อให้อัญมณีมีพื้นผิวหลายเหลี่ยมมุม ในขณะที่กระบวนการเจียระไนที่ทำด้วยมือด้วยใบมีดหมุนทำให้อัญมณีมีลวดลายสะท้อนแสงสูง
ลวดลายเหล่านี้ส่วนใหญ่ฝังแบบดั้งเดิม สลักไว้เป็นพิเศษที่ด้านหลังของอัญมณีและเผยให้เห็นอีกด้านหนึ่ง ทำให้เกิดภาพลวงตาหลากหลายรูปแบบ “ผ่านมิตินี้ คุณสามารถมองเห็นศิลปะคิริโกะ จากด้านบนและด้านข้าง คุณสามารถมองเห็นภาพสะท้อนของคิริโกะ” คุณฟูกาซาวะอธิบาย “แต่ละมุมมีการสะท้อนที่แตกต่างกัน” เขาได้สาธิตวิธีการสร้างลวดลายการตัดที่แตกต่างกันโดยใช้ใบมีดชนิดต่างๆ และการปรับขนาดอนุภาคของพื้นผิวขัดที่ใช้ในกระบวนการตัด
ทักษะเหล่านี้มีต้นกำเนิดในจังหวัดยามานาชิและสืบทอดจากรุ่นสู่รุ่น “ผมสืบทอดเทคโนโลยีมาจากพ่อ และท่านก็เป็นช่างฝีมือเช่นกัน” คุณฟูกาซาวะกล่าว “เทคนิคเหล่านี้โดยพื้นฐานแล้วเหมือนกับเทคนิคโบราณ แต่ช่างฝีมือแต่ละคนก็มีการตีความและแก่นแท้ของตัวเอง”
อุตสาหกรรมเครื่องประดับของยามานาชิมีต้นกำเนิดมาจากสองสาขาที่แตกต่างกัน คือ งานหัตถกรรมคริสตัลและงานโลหะตกแต่ง วาคาซึกิ ชิกะ ภัณฑารักษ์ของพิพิธภัณฑ์ อธิบายว่าในช่วงกลางยุคเมจิ (ปลายศตวรรษที่ 19) อุตสาหกรรมเหล่านี้ถูกนำมารวมกันเพื่อผลิตเครื่องประดับส่วนบุคคล เช่น กิโมโนและเครื่องประดับผม บริษัทต่างๆ ที่มีเครื่องจักรสำหรับการผลิตจำนวนมากจึงเริ่มปรากฏขึ้น
อย่างไรก็ตาม สงครามโลกครั้งที่สองได้ส่งผลกระทบอย่างหนักต่ออุตสาหกรรมนี้ ในปี 1945 พิพิธภัณฑ์ระบุว่า พื้นที่ส่วนใหญ่ของเมืองโคฟุถูกทำลายจากการโจมตีทางอากาศ และเมืองนี้ภูมิใจในความตกต่ำของอุตสาหกรรมเครื่องประดับแบบดั้งเดิม
“หลังสงคราม เนื่องจากความต้องการเครื่องประดับคริสตัลและของที่ระลึกสไตล์ญี่ปุ่นของฝ่ายยึดครองมีสูง อุตสาหกรรมนี้จึงเริ่มฟื้นตัว” คุณวาคาซึกิกล่าว พร้อมโชว์เครื่องประดับขนาดเล็กที่สลักภาพภูเขาไฟฟูจิและเจดีย์ห้าชั้น หากภาพนั้นถูกตรึงไว้ในคริสตัล ในช่วงที่เศรษฐกิจญี่ปุ่นเติบโตอย่างรวดเร็วหลังสงคราม เมื่อรสนิยมของผู้คนเริ่มเปลี่ยนแปลง อุตสาหกรรมต่างๆ ในจังหวัดยามานาชิจึงเริ่มใช้เพชรหรืออัญมณีสีที่ฝังในทองคำหรือแพลทินัมเพื่อผลิตเครื่องประดับที่ทันสมัยยิ่งขึ้น
“แต่เนื่องจากผู้คนขุดแร่คริสตัลตามใจชอบ จึงทำให้เกิดอุบัติเหตุและปัญหาต่างๆ และทำให้อุปทานขาดตลาด” คุณรัวเยว่กล่าว “ดังนั้น การขุดแร่จึงหยุดลงเมื่อประมาณ 50 ปีที่แล้ว” การนำเข้าจากบราซิลจำนวนมากจึงเริ่มต้นขึ้น การผลิตผลิตภัณฑ์คริสตัลและเครื่องประดับยามานาชิจำนวนมากยังคงดำเนินต่อไป และตลาดทั้งในญี่ปุ่นและต่างประเทศก็ขยายตัว
สถาบันศิลปะเครื่องประดับจังหวัดยามานาชิเป็นสถาบันศิลปะเครื่องประดับที่ไม่ใช่ของเอกชนแห่งเดียวในญี่ปุ่น ก่อตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2524 วิทยาลัยแห่งนี้เปิดสอนหลักสูตรสามปี ตั้งอยู่บนอาคารพาณิชย์สองชั้นฝั่งตรงข้ามพิพิธภัณฑ์ โดยมีเป้าหมายที่จะให้นักศึกษาได้เป็นผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านเครื่องประดับ วิทยาลัยสามารถรองรับนักศึกษาได้ปีละ 35 คน ทำให้จำนวนนักศึกษาทั้งหมดอยู่ที่ประมาณ 100 คน นับตั้งแต่เริ่มมีการระบาด นักศึกษาใช้เวลาครึ่งหนึ่งในการเรียนภาคปฏิบัติในโรงเรียน ขณะที่ชั้นเรียนอื่นๆ เป็นการเรียนทางไกล มีพื้นที่สำหรับแปรรูปอัญมณีและโลหะมีค่า อีกห้องหนึ่งสำหรับเทคโนโลยีขี้ผึ้ง และห้องปฏิบัติการคอมพิวเตอร์ที่มีเครื่องพิมพ์ 3 มิติสองเครื่อง
ระหว่างการเยี่ยมชมห้องเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 1 ครั้งสุดท้าย โนโดกะ ยามาวากิ วัย 19 ปี กำลังฝึกแกะสลักแผ่นทองแดงด้วยเครื่องมือคมๆ ซึ่งนักเรียนได้เรียนรู้พื้นฐานของงานฝีมือ เธอเลือกแกะสลักแมวสไตล์อียิปต์ที่ล้อมรอบด้วยอักษรเฮียโรกลิฟิก “ฉันใช้เวลาออกแบบนานกว่าจะแกะสลักจริงๆ” เธอกล่าว
ที่ชั้นล่าง ในห้องเรียนที่มีลักษณะคล้ายสตูดิโอ นักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 จำนวนหนึ่งจะนั่งบนโต๊ะไม้แยกกัน ปูด้วยเรซินเมลามีนสีดำ เพื่อฝังอัญมณีชิ้นสุดท้ายหรือขัดเงาโครงงานระดับมัธยมศึกษาตอนต้นก่อนวันส่งงานหนึ่งวัน (ปีการศึกษาของญี่ปุ่นเริ่มต้นในเดือนเมษายน) แต่ละคนจะออกแบบแหวน จี้ หรือเข็มกลัดของตัวเอง
เคโตะ โมริโนะ วัย 21 ปี กำลังตกแต่งรายละเอียดขั้นสุดท้ายให้กับเข็มกลัด ซึ่งเป็นโครงสร้างเงินของเขาที่ประดับด้วยโกเมนและทัวร์มาลีนสีชมพู “แรงบันดาลใจของผมมาจาก JAR” เขากล่าว โดยหมายถึงบริษัทที่ก่อตั้งโดยโจเอล อาร์เธอร์ โรเซนธัล นักออกแบบเครื่องประดับร่วมสมัย ขณะที่เขาแสดงภาพพิมพ์เข็มกลัดผีเสื้อของศิลปินคนนี้ สำหรับแผนการของเขาหลังจากสำเร็จการศึกษาในเดือนมีนาคม 2022 คุณโมริโนะกล่าวว่าเขายังไม่ได้ตัดสินใจ “ผมอยากมีส่วนร่วมในด้านความคิดสร้างสรรค์” เขากล่าว “ผมอยากทำงานในบริษัทสักสองสามปีเพื่อเก็บเกี่ยวประสบการณ์ จากนั้นจึงเปิดสตูดิโอของตัวเอง”
หลังจากเศรษฐกิจฟองสบู่ของญี่ปุ่นแตกในช่วงต้นทศวรรษ 1990 ตลาดเครื่องประดับก็หดตัวและซบเซาลง และประสบปัญหาต่างๆ เช่น การนำเข้าแบรนด์ต่างประเทศ อย่างไรก็ตาม ทางโรงเรียนระบุว่าอัตราการจ้างงานศิษย์เก่าอยู่ในระดับสูงมาก โดยพุ่งสูงกว่า 96% ระหว่างปี 2017 ถึง 2019 ประกาศรับสมัครงานของบริษัทยามานาชิจิวเวลรี่ติดอยู่บนผนังยาวของหอประชุมโรงเรียน
ปัจจุบัน เครื่องประดับที่ผลิตในยามานาชิส่วนใหญ่ส่งออกไปยังแบรนด์ญี่ปุ่นยอดนิยม เช่น Star Jewelry และ 4°C แต่จังหวัดกำลังพยายามอย่างหนักเพื่อสร้างแบรนด์เครื่องประดับยามานาชิ Koo-Fu (ละครโคฟุ) และขยายตลาดต่างประเทศ แบรนด์นี้ผลิตโดยช่างฝีมือท้องถิ่นโดยใช้เทคนิคดั้งเดิม และมีชุดแฟชั่นและชุดแต่งงานราคาไม่แพง
แต่คุณเสินเซ่อ ซึ่งจบการศึกษาจากโรงเรียนนี้เมื่อ 30 ปีก่อน กล่าวว่าจำนวนช่างฝีมือท้องถิ่นกำลังลดลง (ปัจจุบันเขาสอนพิเศษที่นั่น) เขาเชื่อว่าเทคโนโลยีสามารถมีบทบาทสำคัญในการทำให้งานฝีมือเครื่องประดับเป็นที่นิยมในหมู่คนรุ่นใหม่ เขามีผู้ติดตามจำนวนมากบนอินสตาแกรมของเขา
“ช่างฝีมือในจังหวัดยามานาชิให้ความสำคัญกับการผลิตและการสร้างสรรค์ ไม่ใช่การขาย” เขากล่าว “เราอยู่ตรงข้ามกับฝั่งธุรกิจ เพราะปกติแล้วเรามักจะอยู่เบื้องหลัง แต่ตอนนี้ด้วยโซเชียลมีเดีย เราสามารถแสดงออกถึงตัวตนของเราทางออนไลน์ได้”